menu

Weegschaal - het zonneteken van 22 september tot 22 oktober

De Weegschaal is een onopvallend sterrenbeeld. Het is het kleinste beeld uit de Dierenriem en bovendien heeft het geen opvallende sterren. Je vindt de Weegschaal door haar naburige heldere sterren. Deze wijzen de richting aan waar de Weegschaal zich bevindt: ongeveer halverwege tussen de roodkleurige Antares van de Schorpioen en de blauwkleurige Spica van de Maagd. De drie helderste sterren van de Weegschaal zijn aan een donkere, maanloze hemel op heldere nachten met het blote oog te zien. Voor de andere sterren, die nog lichtzwakker zijn, moet je je bevinden op een plek dat ver verwijderd is van kunstmatig licht. De zon doorloopt in drie weken dit kleine beeld, van 31 oktober tot 22 november.

Deze afbeelding laat een weegschaal zien, waarvan de beide schalen in evenwicht staan. De bovenste schaal van de Weegschaal bevindt zich ten noorden van de zonneweg; de onderste ten zuiden. Het scharnierpunt wordt gemarkeerd door een zwakke ster. Deze afbeelding lijkt veel op die van Werner Perrey, die zich baseerde op Griekse overleveringen (Sternbilder und ihre Legenden, Verlag Urachhaus).
 

Vaak wordt dit Dierenriembeeld afgebeeld als een balansweegschaal met slap gebogen koorden en scheef hangende bakjes. De drie heldere sterren kunnen verschillende delen van de weegschaal markeren. De middelste van de drie heldere sterren is vaak het draaipunt van de Weegschaal. Deze ster heeft de Arabische naam Zuben Elgenubi en ligt vrijwel op de zonneweg.

Zuben Elgenubi betekent zuidelijke schaar. De Griekse naam van het sterrenbeeld is Chelae Scorpionis, de scharen van de Schorpioen. Dit gaat terug op een Babylonische overlevering. De scharen van de Schorpioen hielden de schalen van de Weegschaal vast. Er was dus geen grens tussen het sterrenbeeld Weegschaal en het sterrenbeeld Schorpioen. De heldere ster ten noorden van Zuben Elgenubi, op deze afbeelding het ophangpunt van de noordelijke schaal, heet Zuben Elchemale, de noordelijke schaar. Deze ster heeft een groenachtige tint, wat zeldzaam is. Het Babylonische sterrenbeeld Schorpioen strekte zich met zijn beide scharen uit tot de Maagd. Uit de na-Griekse tijd zijn hemelkaarten overgeleverd waarop wel de Schorpioen en de Maagd zijn afgebeeld, maar geen Weegschaal.

De Egyptenaren hebben van de Babyloniërs de Dierenriem overgenomen en de goddelijke gestaltes op hun wijze getekend. De Weegschaal is naar verhouding zeer groot afgebeeld, veel en veel groter dan hun Maagd en Schorpioen. In de Egyptische dodenboeken, die in de graven van de gestorven farao's lagen, werd de betekenis van de weegschaal toegelicht. Op zo'n rol van papyrus staat een afbeelding van het wegen van het hart van de gestorvene door de god Anubis. Het gebeuren was in hiëroglyfenschrift beschreven. Het hart van de overledene werd voor het hemelse gerecht gebracht. De god Osiris zag toe dat op de linkerschaal het hart en op de rechterschaal de veer van Maat (spreek uit: Ma'at), de godin van de Waarheid, werd gelegd. Het hart moest zo licht zijn als de struisveer die de godin op haar hoofd droeg. De gestorvene die deze proef had doorstaan, kwam in de gerechtigheidshal, waar hij een hogere wijze van bestaan begon.

De Grieken hadden veel eerbied voor Themis, de godin van Recht en Orde. Haar dochter Astraea, 'sterrenmaagd' is ook de godin van het recht. Toen het kwaad onder de mensen toenam, verliet Astraea als laatste god de woonplaatsen van de stervelingen en werd ze tot een sterrenbeeld.
 

Op sterrenkaarten uit de eerste eeuwen na Christus staat de Weegschaal afgebeeld in de hand van een Engel. Na de Middeleeuwen ontstaan er beelden waarop de aartsengel Michaël de zielen van de gestorvenen weegt. De Weegschaal symboliseert de goddelijke gerechtigheid en het steeds opnieuw bewerkstelligen van een evenwicht.

Op de eerste herfstdag komt de zon in het teken Weegschaal. De overgang van de lichte tijd van het jaar naar de donkere tijd is een beeld van de weg die de gestorven farao aflegde: hij ging van de zichtbare wereld naar de onzichtbare.

Home · contact · Een Klaar Zicht © 1995 - 2024