Kreeft - het zonneteken van 21 juni tot 21 juli
- Beeld zichtbaar maken...
- Beeld onzichtbaar maken...
- De twaalf beelden van de Dierenriem...
- Verstuur dit beeld als e-card...
De sterren van de Kreeft geven nauwelijks licht. Je herkent het gebied van de Kreeft aan zijn plaats tussen de Tweelingen en de Leeuw. Het beeld bevindt zich tussen de heldere sterren die de hoofden van de Tweelingen markeren, Castor en Pollux, en Regulus, het hart van de Leeuw.
Op oude hemelkaarten en ook op deze kaart is er geen kreeft getekend, maar een krab met een groot, rond pantser. Het Latijnse woord cancer vertalen de Duitsers door Krebs en de Engelsen door crab. De kreeft en de krab zijn beide schaaldieren, de kreeft is langer, smaller en heeft een groter achterlijf. De kreeft kan snel achteruit zwemmen, de Kreeft aan de hemel heeft zo'n positie dat hij op zijn hemelboog van oost naar west achterwaarts beweegt.
De Egyptische Dierenriem had op de plaats van de Kreeft de Scarabee, de heilige mestkever. Het dier sleept zijn eitjes achteruit naar een warme en rustige plaats. De Scarabee is een symbool van de opstanding, de hernieuwing.
Voor de Grieken was de Kreeft een reusachtige dier. De godin Hera had een kreeft de opdracht gegeven de held Heracles van achteren in zijn hiel te grijpen. Toen Heracles de monsterachtige waterslang met negen koppen en giftige adem bevocht, zette de kreeft zijn beide scharen in een voet. Heracles liet zich echter door de kreeft niet afleiden. Met een geweldige stap achterwaarts werd de kreeft vermorzeld.
In de schaal van de Kreeft bevindt zich Praesepe, de Kribbe, een zogenaamde sterrenhoop. Alleen onder zeer gunstige omstandigheden is voor het blote oog een klein wazig vlekje zichtbaar. De sterrenhoop staat niet op kaart. De Kreeft werd in de oudheid ook kribbe of voerbak genoemd. De zwakke sterren bij de voerbak hadden de naam de Noordelijke en Zuidelijke Ezel. Tijdens de Kerstnacht staat de ezels en de kribbe hoog aan de hemel.
De twee ezels bij de voerbak waren voor de Grieken een herinnering aan de tocht van Dionysos, de god van de wijn, die van de Stier naar de Maagd ging. Wanneer de zon het Dierenriembeeld Stier doorliep in april-mei, begonnen vele planten rijk te bloeien. Halverwege de tocht was de zon in de Kreeft en voedden de lastdieren zich uit de ruif. Maanden later, in augustus-september, stond de zon in de Maagd en kon er geoogst worden.
Op 22 juni, na de langste dag van het jaar, komt de zon in het Dierenriemteken Kreeft. De zon blijft een maand in een Dierenriemteken en zal vanaf 23 juli staan in het volgende teken, de Leeuw. Wat verwarring oproept: de zon zal pas vanaf 21 juli bij de sterren van de Kreeft staan en al na drie weken, op 11 augustus, verlaat de zon het relatief kleine sterrenbeeld Kreeft. Er is dus een verschil tussen het Dierenriemteken en het Dierenriembeeld. Het waarneembare, de groep sterren aan de hemel, is het Dierenriembeeld. Wat is dan het Dierenriemteken?
De Babylonische astronomen gebruikten grenssterren om het gebied van een beeld af te grenzen. Er waren grote en kleine Dierenriembeelden. De Griekse astronoom Euktemon ontwierp 430 v. Chr. een nieuwe, overzichtelijke indeling van de Dierenriem in twaalf ongeveer even grote delen, de zogenaamde Dierenriemtekens. De grenzen van deze twaalf tekens werden vastgelegd door te kijken naar de vier seizoenen. Op de dag waarop de zonnebeweging zich omkeert, tijdens de zomerzonnewende, komt de zon in het teken Kreeft en zal daar een maand blijven. Op de dag dat de herfst begint, komt de zon in de Weegschaal, enz.
Het klassieke symbool voor de Kreeft, twee spiralen, kan gezien worden als een teken voor de zomerzonnewende, voor de overgang tussen twee tegengesteld gerichte bewegingen. Vóór de zomerzonnewende beschreef de zon steeds hogere hemelbogen en bloeide de natuur op, erna worden de dagen weer korter en de plantenwereld begint af te sterven. In het verborgene wordt zaad gevormd en komt het zaad tot rijping. Het symbool van de Kreeft, een uit- en een inwikkelende spiraal, is het symbool van het opbloeiende en het verinnerlijkende leven, van twee aan elkaar tegengestelde levensfasen.
