menu

De maansikkel, Jupiter en lager aan de ochtendhemel Venus op 15-7-2012.
(Foto Karel Cap)

De helderste lichten in de Dierenriem

De maan en de planeten vallen op door hun helder, soms zeer helder, en rustig licht. In tegenstelling tot de helderste sterren hebben ze geen krachtig gefonkel. Ze lichten op in het zonlicht, ze spiegelen het licht van de zon. Ze bevinden zich altijd tussen de sterren van de Dierenriem, nooit bij de Grote Beer of bij de gordel van Orion.

Het menu "De hemel deze maand" biedt teksten over de mooiste verschijnselen aan de hemel. Vaak wordt een samenstand van de maan met een planeet besproken. In die nacht is deze planeet dankzij de maan gemakkelijk te herkennen!

De maan, haar ranke sikkel, de halve, gebochelde of volle maan, trekt veel meer de aandacht dan de lichtpunten aan de hemel. We herkennen de maan aan haar grootte en gestalte met een oogopslag.

De maansikkel bij Venus kan een bijzonder fraai hemelbeeld zijn. Jupiter die steeds dichter bij de volle maan komt, is ook een indrukwekkend gebeuren. Je ervaart dat je getuige bent van een bijzonder moment.

De avondsikkel staat later op de avond lager, ze daalt. Wanneer je de volgende avonden op dezelfde tijden weer gaat kijken, kun je veel over het wassen van de maan te weten komen. Bovendien is vaak te zien hoe snel de maan van avond tot avond een planeet nadert en aan deze voorbij snelt.

Een volgende stap is het waarnemen van de planeten in de sterrenbeelden van de Dierenriem. 2013 biedt dankzij de planeet Jupiter een goede gelegenheid de sterrenbeelden Stier en Tweelingen te ontdekken. Wanneer je in het begin van het jaar een heel helder, rustig schijnend licht ziet, kijk je in de richting van de Stier; op het einde van het jaar naar het gebied van de Tweelingen.

De artikelen in "De hemel deze maand" beschrijven de bewegingen van de planeten, zoals we die met het blote oog in de loop van de tijd kunnen waarnemen.

  • Veel artikelen gaan over Venus, de helderste planeet.
  • Soms duikt Mercurius op, deze planeet heeft opvallend veel samenstanden.
  • Mars blijft het ene jaar onzichtbaar, in het andere jaar is er veel te berichten.
  • Jupiter en Saturnus kunnen maandenlang (bijna) de hele nacht zichtbaar zijn. Hun heen- en weergaande beweging in een sterrenbeeld is een merkwaardig gebeuren.

Het bestand Planetenkwaliteiten bevat artikelen waarin, voortbouwend op de wijze waarop de planeten zich tonen en zich verhouden tot de zon, hun karakteristieke eigenschappen beschreven worden.

Het bewegingssamenspel van de planeten is steeds anders.

De didactiek van het "blote oog" waarnemen van de planeten en het volgen van hoe ze zich verhouden tot de zon en de horizon is een vak apart. Zowel voor leerkrachten, als ook voor beginnende waarnemers bieden de lerarenteksten niet alleen praktische aanwijzingen over "het leren waarnemen", maar ook veel wetenswaardigheden.

De maansikkel bij Venus, Jupiter lager aan de hemel, 26 maart 2012
(foto Karel Cap)

Home · contact · Een Klaar Zicht © 1995 - 2024